فهرست موضوعى دعاهاى قرآن
براى آن که بدانیم چه موضوعاتى در دعاهاى قرآنى مطرح و هر یک چند نوبت تکرار شده ، این فهرست فراهم آمده است
1. آسان شدن کارهاى سخت
یَسِّرْ لِی أَمْرِی طه آیه 26
کارم رابرایم آسان گردان
2. آرزوى بهتر از آنچه از دسته رفته
عَسَى رَبُّنَا أَن یُبْدِلَنَا خَیْرًا مِّنْهَا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا رَاغِبُونَ قلم آیه 32
امیدواریم پروردگارمان (ما را ببخشد و) بهتر از آن به جاى آن به ما بدهد، چرا که ما به او علاقهمندیم!
3. امنیت مکه
رَبِّ اجْعَلْ هَـذَا الْبَلَدَ آمِنًا، ابراهیم آیه 35
پروردگارا! این شهر را شهر امنى قرار ده
رَبِّ اجْعَلْ هَـذَا الْبَلَدَ آمِنًا بقره آیه 126
پروردگارا! این شهر را شهر امنى قرار ده
4. استعاذه
رَّبِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ هَمَزَاتِ الشَّیَاطِینِ / وَأَعُوذُ بِکَ رَبِّ أَن یَحْضُرُونِ مؤ منون آیات 97 و 98
پروردگارا! از وسوسههاى شیاطین به تو پناه مىبرم / و از اینکه آنان نزد من حاضر شوند (نیز) -اى پروردگار من- به تو پناه مىبرم!
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ (۱) مِن شَرِّ مَا خَلَقَ (۲) وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ
إِذَا وَقَبَ (۳) وَمِن شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِی الْعُقَدِ (۴) وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ (۵)
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر بگو: پناه مىبرم به پروردگار سپیده صبح، (۱) از شر تمام آنچه آفریده است؛ (۲) و از شر هر موجود شرور هنگامى که شبانه وارد مىشود؛ (۳) و از شر آنها که با افسون در گرهها مىدمند (و هر تصمیمى را سست مىکنند)؛ (۴) و از شر هر حسودى هنگامى که حسد مىورزد! (۵)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ (۱) مَلِکِ النَّاسِ (۲) إِلَهِ النَّاسِ (۳) مِن شَرِّ
الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ (۴) الَّذِی یُوَسْوِسُ فِی صُدُورِ النَّاسِ (۵) مِنَ الْجِنَّهِ وَ النَّاسِ (۶)
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر بگو: پناه مىبرم به پروردگار مردم، (۱) به مالک و حاکم مردم، (۲) به (خدا و) معبود مردم، (۳) از شر وسوسهگر پنهانکار، (۴) که در درون سینه انسانها وسوسه مىکند، (۵) خواه از جن باشد یا از انسان! (۶)
رَبِّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ أَنْ أَسْأَلَکَ مَا لَیْسَ لِی بِهِ عِلْمٌ هود آیه 47
پروردگارا! من به تو پناه مىبرم که از تو چیزى بخواهم که از آن آگاهى ندارم
5. با نیکوکاران باشیم و با عاقبت خوش بمیریم
تَوَفَّنِی مُسْلِمًا وَأَلْحِقْنِی بِالصَّالِحِینَ یوسف آیه 101
مرا مسلمان بمیران؛ و به صالحان ملحق فرما
رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبْرًا وَتَوَفَّنَا مُسْلِمِینَ اعراف آیه 126
بار الها! صبر و استقامت بر ما فرو ریز! (و آخرین درجه شکیبائى را به ما مرحمت فرما!) و ما را مسلمان بمیران!
تَوَفَّنَا مَعَ الأبْرَارِ آل عمران آیه 193
ما را با نیکان (و در مسیر آنها) بمیران
وَأَلْحِقْنِی بِالصَّالِحِینَ شعراء آیه 83
و مرا به صالحان ملحق کن
وَأَدْخِلْنِی بِرَحْمَتِکَ فِی عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ نمل آیه 19
و مرا برحمت خود در زمره بندگان صالحت وارد کن
6. براى آغاز کارها
بِسْمِ اللّهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا إِنَّ رَبِّی لَغَفُورٌ رَّحِیمٌ هود آیه 41
به نام خدا بر آن سوار شوید! و هنگام حرکت و توقف کشتى، یاد او کنید، که پروردگارم آمرزنده و مهربان است
رَّبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَل لِّی مِن لَّدُنکَ سُلْطَانًا نَّصِیرًا اسراء آیه 80
پروردگارا! مرا (در هر کار،) با صداقت وارد کن، و با صداقت خارج ساز! و از سوى خود، حجتى یارى کننده برایم قرار ده!
7. پیروزى بر کافران
أَنِّی مَغْلُوبٌ فَانتَصِرْ قمر آیه 10
من مغلوب (این قوم طغیانگر) شدهام، انتقام مرا از آنها بگیر
رَبِّ انصُرْنِی بِمَا کَذَّبُونِ مؤ منون آیه 26
پروردگارا! مرا در برابر تکذیبهاى آنان یارى کن
رَبِّ انصُرْنِی عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِینَ عنکبوت آیه 30
پروردگارا! مرا در برابر این قوم تبهکار یارى فرما!
وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ بقره آیه 250؛ آل عمران آیه 147
و ما را بر جمعیت کافران، پیروز بگردان
أَنتَ مَوْلاَنَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ بقره آیه 286
تو مولا و سرپرست مایى، پس ما را بر جمعیت کافران، پیروز گردان
8. پیشواى متقین شویم
وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَامًا فرقان آیه 74
و ما را براى پرهیزگاران پیشوا گردان
رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلاَهِ وَمِن ذُرِّیَّتِی ابراهیم آیه 40
پروردگارا: مرا برپا کننده نماز قرار ده، و از فرزندانم (نیز چنین فرما)
9. تسبیح الهى
سُبْحانَ الَّذِی سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا کُنَّا لَهُ مُقْرِنِینَ // وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنقَلِبُونَ زخرف آیات 13 و 14
پاک و منزه است کسى که این را مسخر ما ساخت، وگرنه ما توانایى تسخیر آن را نداشتیم؛// و ما به سوى پروردگارمان بازمىگردیم!
سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنَّا کُنَّا ظَالِمِینَ قلم آیه 29
منزه است پروردگار ما، مسلما ما ظالم بودیم
لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ انبیاء آیه 87
«(خداوندا!) جز تو معبودى نیست! منزهى تو! من از ستمکاران بودم! »
سُبْحَانَکَ تُبْتُ إِلَیْکَ وَأَنَاْ أَوَّلُ الْمُؤْمِنِینَ اعراف آیه 143
خداوندا! منزهى تو (از اینکه با چشم تو را ببینم)! من به سوى تو بازگشتم! و من نخستین مؤمنانم!
سُبْحَانَکَ أَنتَ وَلِیُّنَا مِن دُونِهِم سباء آیه 41
منزهى (از اینکه همتایى داشته باشى)! تنها تو ولى مائى
سُبْحَانَکَ اللَّهُمَّ یونس آیه 10
خداوندا، منزهى تو!
سُبْحَانَ رَبِّنَا إِن کَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولاً اسراء آیه 108
منزه است پروردگار ما، که وعدههایش به یقین انجامشدنى است
کَیْ نُسَبِّحَکَ کَثِیرًا // وَنَذْکُرَکَ کَثِیرًا طه آیات 33 و 34
تا تو را بسیار تسبیح گوییم // و تو را بسیار یاد کنیم؛
10. تقاضاى داورى و یارى از خداوند
رَبِّ احْکُم بِالْحَقِّ وَرَبُّنَا الرَّحْمَنُ الْمُسْتَعَانُ عَلَى مَا تَصِفُونَ انبیاء آیه 112
پروردگارا! بحق داورى فرما (و این طغیانگران را کیفر ده)! و پروردگار ما (خداوند) رحمان است که در برابر نسبتهاى نارواى شما، از او استمداد مىطلبم
رَبِّ إِنَّ قَوْمِی کَذَّبُونِ // فَافْتَحْ بَیْنِی وَبَیْنَهُمْ فَتْحًا وَنَجِّنِی وَمَن مَّعِی مِنَ الْمُؤْمِنِینَ شعراء آیات 117 و 118
پروردگارا! قوم من، مرا تکذیب کردند! // اکنون میان من و آنها جدایى بیفکن؛ و مرا و مؤمنانى را که با من هستند رهایى بخش
رَبَّنَا افْتَحْ بَیْنَنَا وَبَیْنَ قَوْمِنَا بِالْحَقِّ وَأَنتَ خَیْرُ الْفَاتِحِینَ اعراف آیه 89
پروردگارا! میان ما و قوم ما بحق داورى کن، که تو بهترین داورانى
رَبِّ إِنِّی لا أَمْلِکُ إِلاَّ نَفْسِی وَأَخِی فَافْرُقْ بَیْنَنَا وَبَیْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِینَ مائده آیه 25
پروردگارا! من تنها اختیار خودم و برادرم را دارم، میان ما و این جمعیت گنهکار، جدایى بیفکن
11. توبه و طلب آمرزش
سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنَّا کُنَّا ظَالِمِینَ قلم آیه 29
منزه است پروردگار ما، مسلما ما ظالم بودیم
رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا وَإِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ اعراف آیه 23
پروردگارا! ما به خویشتن ستم کردیم! و اگر ما را نبخشى و بر ما رحم نکنى، از زیانکاران خواهیم بود
رَبِّ اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِمَن دَخَلَ بَیْتِیَ مُؤْمِنًا وَلِلْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ نوح آیه 28
پروردگارا! مرا، و پدر و مادرم و تمام کسانى را که با ایمان وارد خانه من شدند، و جمیع مردان و زنان باایمان را بیامرز
وَإِلاَّ تَغْفِرْ لِی وَتَرْحَمْنِی أَکُن مِّنَ الْخَاسِرِینَ هود آیه 47
و اگر مرا نبخشى، و بر من رحم نکنى، از زیانکاران خواهم بود
وَاغْفِرْ لَنَا رَبَّنَا إِنَّکَ أَنتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ممتحنه آیه 5
و ما را ببخش، اى پروردگار ما که تو عزیز و حکیمى
وَتُبْ عَلَیْنَا ۖ إِنَّکَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ بقره آیه 128
و توبه ما را بپذیر ، که تو توبه پذیر و مهربانى
رَبِّ اغْفِرْ لِی ص آیه 35
پروردگارا! مرا ببخش
رَبِّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی وَأَسْلَمْتُ مَعَ سُلَیْمَانَ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ نمل آیه 44
پروردگارا! من به خود ستم کردم؛ و (اینک) با سلیمان براى خداوندى که پروردگار عالمیان است اسلام آوردم
لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ انبیاء آیه 87
(خداوندا!) جز تو معبودى نیست! منزهى تو! من از ستمکاران بودم
رَبِّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی فَاغْفِرْ لِی قصص آیه 16
پروردگارا! من به خویشتن ستم کردم؛ مرا ببخش
سُبْحَانَکَ تُبْتُ إِلَیْکَ وَأَنَاْ أَوَّلُ الْمُؤْمِنِینَ اعراف آیه 143
خداوندا! منزهى تو (از اینکه با چشم تو را ببینم)! من به سوى تو بازگشتم! و من نخستین مؤمنانم
رَبِّ اغْفِرْ لِی وَلأَخِی وَأَدْخِلْنَا فِی رَحْمَتِکَ اعراف آیه 151
پروردگارا! من و برادرم را بیامرز، و ما را در رحمت خود داخل فرما
رَبِّ لَوْ شِئْتَ أَهْلَکْتَهُم مِّن قَبْلُ وَإِیَّایَ أَتُهْلِکُنَا بِمَا فَعَلَ السُّفَهَاء مِنَّا إِنْ هِیَ إِلاَّ فِتْنَتُکَ تُضِلُّ بِهَا
مَن تَشَاء وَتَهْدِی مَن تَشَاء أَنتَ وَلِیُّنَا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَأَنتَ خَیْرُ الْغَافِرِینَ اعراف آیه 155
پروردگارا! اگر مىخواستى، مى توانستى آنها و مرا پیش از این نیز هلاک کنى! آیا ما را به آنچه سفیهانمان انجام دادهاند، (مجازات و) هلاک مىکنى؟! این، جز آزمایش تو، چیز دیگر نیست؛ که هر کس را بخواهى (و مستحق بدانى)، به وسیله آن گمراه مىسازى؛ و هر کس را بخواهى (و شایسته ببینى)، هدایت مىکنى! تو ولى مایى، و ما را بیامرز، بر ما رحم کن، و تو بهترین آمرزندگانى
لَئِن لَّمْ یَرْحَمْنَا رَبُّنَا وَیَغْفِرْ لَنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ اعراف آیه 149
اگر پروردگارمان به ما رحم نکند، و ما را نیامرزد، بطور قطع از زیانکاران خواهیم بود!
ربَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِی أَمْرِنَا آل عمران آیه 147
پروردگارا! گناهان ما را ببخش! و از تندرویهاى ما در کارها، چشمپوشى کن
رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَکَفِّرْ عَنَّا سَیِّئَاتِنَا آل عمران آیه 193
پروردگارا! گناهان ما را ببخش! و بدیهاى ما را بپوشان
رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ آل عمران آیه 16
پروردگارا! ما ایمان آوردهایم؛ پس گناهان ما را بیامرز، و ما را از عذاب آتش، نگاهدار
رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا ۚ رَبَّنَا وَلاَ تَحْمِلْ عَلَیْنَا إِصْراً کَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِینَ
مِن قَبْلِنَا ۚ رَبَّنَا وَلاَ تُحَمِّلْنَا مَا لاَ طَاقَهَ لَنَا بِهِ ۖ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا ۚ أَنتَ مَوْلاَنَا
فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ بقره آیه 286
پروردگارا! اگر ما فراموش یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه مکن! پروردگارا! تکلیف سنگینى بر ما قرار مده، آن چنان که (به خاطر گناه و طغیان،) بر کسانى که پیش از ما بودند، قرار دادى! پروردگارا! آنچه طاقت تحمل آن را نداریم، بر ما مقرر مدار! و آثار گناه را از ما بشوى! ما را ببخش و در رحمت خود قرار ده! تو مولا و سرپرست مایى، پس ما را بر جمعیت کافران، پیروز گردان
رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالْإِیمَانِ حشر آیه 10
پروردگارا! ما و برادرانمان را که در ایمان بر ما پیشى گرفتند بیامرز
إِنِّی تُبْتُ إِلَیْکَ وَإِنِّی مِنَ الْمُسْلِمِینَ احقاف آیه 15
من به سوى تو بازمىگردم و توبه مىکنم، و من از مسلمانانم
رَّبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنتَ خَیْرُ الرَّاحِمِینَ مؤ منون آیه 118
پروردگارا! مرا ببخش و رحمت کن؛ و تو بهترین رحم کنندگانى
رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ ابراهیم آیه 41
پروردگارا! من و پدر و مادرم و همه مؤمنان را، در آن روز که حساب برپا مىشود، بیامرز!
رَبَّنَا وَسِعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَّحْمَهً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِینَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِیلَکَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِیمِ غافر آیه 7
پروردگارا! رحمت و علم تو همه چیز را فراگرفته است؛ پس کسانى راکه توبه کرده و راه تو را پیروى مىکنند بیامرز، و آنان را از عذاب دوزخ نگاه دار
12. توکل
اللَّهُ رَبِّی عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیْهِ أُنِیبُ شورى آیه 10
خداوند، پروردگار من، بر او توکل کردهام و به سوى او بازمىگردم
رَّبَّنَا عَلَیْکَ تَوَکَّلْنَا وَإِلَیْکَ أَنَبْنَا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ ممتحنه آیه 4
پروردگارا! ما بر تو توکل کردیم و به سوى تو بازگشتیم، و همه فرجامها بسوى تو است
وَسِعَ رَبُّنَا کُلَّ شَیْءٍ عِلْمًا عَلَى اللّهِ تَوَکَّلْنَا اعراف آیه 89
خدایى که پروردگار ماست بخواهد؛ علم پروردگار ما، به همه چیز احاطه دارد. تنها بر خدا توکل کردهایم.
وَمَا تَوْفِیقِی إِلاَّ بِاللّهِ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیْهِ أُنِیبُ هود آیه 88
و توفیق من، جز به خدا نیست! بر او توکل کردم؛ و به سوى او بازمىگردم
هُوَ رَبِّی لا إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیْهِ مَتَابِ رعد آیه 30
او پروردگار من است! معبودى جز او نیست! بر او توکل کردم؛ و بازگشتم بسوى اوست
حَسْبُنَا اللّهُ سَیُؤْتِینَا اللّهُ مِن فَضْلِهِ وَرَسُولُهُ إِنَّا إِلَى اللّهِ رَاغِبُونَ توبه آیه 59
خداوند براى ما کافى است! و بزودى خدا و رسولش، از فضل خود به ما مىبخشند؛ ما تنها رضاى او را مىطلبیم.
حَسْبِیَ اللّهُ لا إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ توبه آیه 129
خداوند مرا کفایت مىکند؛ هیچ معبودى جز او نیست؛ بر او توکل کردم؛ و او صاحب عرش بزرگ است
مَا شَاء اللَّهُ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ کهف آیه 39
این نعمتى است که خدا خواسته است؟! قوت (و نیرویى) جز از ناحیه خدا نیست
13. تفویض
أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ غافر آیه 44
من کار خود را به خدا واگذارم که خداوند نسبت به بندگانش بیناست
14. حمد الهى
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٌ شَکُورٌ // الَّذِی أَحَلَّنَا دَارَ الْمُقَامَهِ
مِن فَضْلِهِ لَا یَمَسُّنَا فِیهَا نَصَبٌ وَلَا یَمَسُّنَا فِیهَا لُغُوبٌ فاطر آیات 34 و 35
حمد (و ستایش) براى خداوندى است که اندوه را از ما برطرف ساخت؛ پروردگار ما آمرزنده و سپاسگزار است! // همان کسى که با فضل خود ما را در این سراى اقامت (جاویدان) جاى داد که نه در آن رنجى به ما مىرسد و نه سستى و واماندگى!
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی نَجَّانَا مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ مؤ منون آیه 28
ستایش براى خدایى است که ما را از قوم ستمگر نجات بخشید
الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی وَهَبَ لِی عَلَى الْکِبَرِ إِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمِیعُ الدُّعَاء ابراهیم آیه 39
حمد خداى را که در پیرى، اسماعیل و اسحاق را به من بخشید؛ مسلما پروردگار من، شنونده (و اجابت کننده) دعاست
الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ فاتحه آیه 1، یونس آیه 10
حمد، مخصوص پروردگار عالمیان است!
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّهِ حَیْثُ نَشَاء فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِینَ زمر آیه 74
حمد و ستایش مخصوص خداوندى است که به وعده خویش درباره ما وفا کرد و زمین (بهشت) را میراث ما قرار داد که هر جا را بخواهیم منزلگاه خود قرار دهیم؛ چه نیکوست پاداش عمل کنندگان
الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی هَدَانَا لِهَـذَا وَمَا کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْلا أَنْ هَدَانَا اللّهُ اعراف آیه 43
ستایش مخصوص خداوندى است که ما را به این (همه نعمتها) رهنمون شد؛ و اگر خدا ما را هدایت نکرده بود، ما (به اینها) راه نمىیافتیم
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی فَضَّلَنَا عَلَى کَثِیرٍ مِّنْ عِبَادِهِ الْمُؤْمِنِینَ نمل آیه 15
ستایش از آن خداوندى است که ما را بر بسیارى از بندگان مؤمنش برترى بخشید
الْحَمْدُ لِلَّهِ وَسَلَامٌ عَلَى عِبَادِهِ الَّذِینَ اصْطَفَى نمل آیه 59
حمد مخصوص خداست؛ و سلام بر بندگان برگزیدهاش
الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَم یَکُن لَّهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَلَمْ یَکُن لَّهُ وَلِیٌّ مِّنَ الذُّلَّ وَکَبِّرْهُ
تَکْبِیرًا اسراء آیه 111
ستایش براى خداوندى است که نه فرزندى براى خود انتخاب کرده، و نه شریکى در حکومت دارد، و نه بخاطر ضعف و ذلت، (حامى و) سرپرستى براى اوست!» و او را بسیار بزرگ بشمار
15. دعاى براى همسر
رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّیَّاتِنَا قُرَّهَ أَعْیُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَامًا فرقان آیه 74
پروردگارا! از همسران و فرزندانمان مایه روشنى چشم ما قرارده، و ما را براى پرهیزگاران پیشوا گردان
16. دعاى براى پدر و مادر
رَبِّ اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ نوح آیه 28
پروردگارا! مرا، و پدر و مادرم را بیامرز
وَاغْفِرْ لِأَبِی إِنَّهُ کَانَ مِنَ الضَّالِّینَ شعرا آیه 86
و پدرم ( عمویم) را بیامرز، که او از گمراهان بود
رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ ابراهیم آیه 41
پروردگارا! من و پدر و مادرم و همه مؤمنان را، در آن روز که حساب برپا مىشود، بیامرز
رَّبِّ ارْحَمْهُمَا کَمَا رَبَّیَانِی صَغِیرًا اسراء آیه 24
پروردگارا! همانگونه که آنها مرا در کوچکى تربیت کردند، مشمول رحمتشان قرار ده
17. دعا براى برادر
رَبِّ اغْفِرْ لِی وَلأَخِی وَأَدْخِلْنَا فِی رَحْمَتِکَ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ اعراف آیه 151
پروردگارا! من و برادرم را بیامرز، و ما را در رحمت خود داخل فرما، و تو مهربانترین مهربانانى
18. دعاى براى فرزندان و نوادگان
رَبِّ هَبْ لِی مِنَ الصَّالِحِینَ صافات آیه 100
پروردگارا! به من از صالحان ( فرزندان صالح) ببخش
رَبِّ إِنَّ ابُنِی مِنْ أَهْلِی وَإِنَّ وَعْدَکَ الْحَقُّ وَأَنتَ أَحْکَمُ الْحَاکِمِینَ هود آیه 45
پروردگارا! پسرم از خاندان من است؛ و وعده تو (در مورد نجات خاندانم) حق است؛ و تو از همه حکمکنندگان برترى
رَبِّ اجْعَلْ هَـذَا الْبَلَدَ آمِنًا وَاجْنُبْنِی وَبَنِیَّ أَن نَّعْبُدَ الأَصْنَامَ ابراهیم آیه 35
پروردگارا! این شهر ( مکه) را شهر امنى قرار ده! و من و فرزندانم را از پرستش بتها دور نگاه دار!
رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَمِن ذُرِّیَّتِنَا أُمَّهً مُّسْلِمَهً لَّکَ بقره آیه 128
پروردگارا! ما را تسلیم فرمان خود قرار ده! و از دودمان ما، امتى که تسلیم فرمانت باشند
رَّبَّنَا إِنِّی أَسْکَنتُ مِن ذُرِّیَّتِی بِوَادٍ غَیْرِ ذِی زَرْعٍ عِندَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِیُقِیمُواْ الصَّلاَهَ
فَاجْعَلْ أَفْئِدَهً مِّنَ النَّاسِ تَهْوِی إِلَیْهِمْ وَارْزُقْهُم مِّنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ یَشْکُرُونَ ابراهیم آیه 37
پروردگارا! من بعضى از فرزندانم را در سرزمین بىآب و علفى، در کنار خانهاى که حرم توست، ساکن ساختم تا نماز را برپا دارند؛ تو دلهاى گروهى از مردم را متوجه آنها ساز؛ و از ثمرات به آنها روزى ده؛ شاید آنان شکر تو را بجاى آورند
رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلاَهِ وَمِن ذُرِّیَّتِی رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاء ابراهیم آیه 40
پروردگارا: مرا برپا کننده نماز قرار ده، و از فرزندانم (نیز چنین فرما)، پروردگارا: دعاى مرا بپذیر
رَبَّنَا وَابْعَثْ فِیهِمْ رَسُولاً مِّنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِکَ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَهَ وَیُزَکِّیهِمْ ۚ إِنَّکَ
أَنتَ العَزِیزُ الحَکِیمُ بقره آیه 129
پروردگارا! در میان آنها پیامبرى از خودشان برانگیز، تا آیات تو را بر آنان بخواند، و آنها را کتاب و حکمت بیاموزد، و پاکیزه کند؛ زیرا تو توانا و حکیمى (و بر این کار، قادرى)
رَبِّ هَبْ لِی مِن لَّدُنْکَ ذُرِّیَّهً طَیِّبَهً إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاء آل عمران آیه 38
خداوندا! از طرف خود، فرزند پاکیزهاى (نیز) به من عطا فرما، که تو دعا را مىشنوى
رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّیَّاتِنَا قُرَّهَ أَعْیُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَامًا فرقان آیه 74
پروردگارا! از همسران و فرزندانمان مایه روشنى چشم ما قرارده، و ما را براى پرهیزگاران پیشوا گردان
رَبِّ إِنِّی وَهَنَ الْعَظْمُ مِنِّی وَاشْتَعَلَ الرَّأْسُ شَیْبًا وَلَمْ أَکُن بِدُعَائِکَ رَبِّ شَقِیًّا // وَإِنِّی خِفْتُ
الْمَوَالِیَ مِن وَرَائِی وَکَانَتِ امْرَأَتِی عَاقِرًا فَهَبْ لِی مِن لَّدُنکَ وَلِیًّا // یَرِثُنِی وَیَرِثُ مِنْ
آلِ یَعْقُوبَ وَاجْعَلْهُ رَبِّ رَضِیًّا مریم آیات 4 - 6
پروردگارا! استخوانم سست شده؛ و شعله پیرى تمام سرم را فراگرفته؛ و من هرگز در دعاى تو، از اجابت محروم نبودهام! // و من از بستگانم بعد از خودم بیمناکم (که حق پاسدارى از آیین تو را نگاه ندارند)! و (از طرفى) همسرم نازا و عقیم است؛ تو از نزد خود جانشینى به من ببخش... // که وارث من و دودمان یعقوب باشد؛ و او را مورد رضایتت قرار ده
رَبِّ لَا تَذَرْنِی فَرْدًا وَأَنتَ خَیْرُ الْوَارِثِینَ انبیاء آیه 89
پروردگار من! مرا تنها مگذار (و فرزند برومندى به من عطا کن)؛ و تو بهترین وارثانى
وَأَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّیَّتِی احقاف آیه 15
و فرزندان مرا صالح گردان
19. دعا براى مؤ منان
رَبِّ اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِمَن دَخَلَ بَیْتِیَ مُؤْمِنًا وَلِلْمُؤْمِنِینَ نوح آیه 28
پروردگارا! مرا، و پدر و مادرم و تمام کسانى را که با ایمان وارد خانه من شدند، و جمیع مردان و زنان باایمان را بیامرز
رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ ابراهیم آیه 41
پروردگارا! من و پدر و مادرم و همه مؤمنان را، در آن روز که حساب برپا مىشود، بیامرز
رَبَّنَا وَسِعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَّحْمَهً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِینَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِیلَکَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِیمِ
// رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِی وَعَدتَّهُم وَمَن صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّیَّاتِهِمْ إِنَّکَ
أَنتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ // وَقِهِمُ السَّیِّئَاتِ وَمَن تَقِ السَّیِّئَاتِ یَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَلِکَ هُوَ
الْفَوْزُ الْعَظِیمُ غافر آیات 7 - 9
پروردگارا! رحمت و علم تو همه چیز را فراگرفته است؛ پس کسانى راکه توبه کرده و راه تو را پیروى مىکنند بیامرز، و آنان را از عذاب دوزخ نگاه دار! // پروردگارا! آنها را در باغهاى جاویدان بهشت که به آنها وعده فرمودهاى وارد کن، همچنین از پدران و همسران و فرزندانشان هر کدام که صالح بودند، که تو توانا و حکیمى! // و آنان را از بدیها نگاه دار، و هر کس را که در آن روز از بدیها نگاه دارى، مشمول رحمتت ساختهاى؛ و این است همان رستگارى عظیم!
رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالْإِیمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِینَ آمَنُوا
رَبَّنَا إِنَّکَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ حشر آیه 10
پروردگارا! ما و برادرانمان را که در ایمان بر ما پیشى گرفتند بیامرز، و در دلهایمان حسد و کینهاى نسبت به مؤمنان قرار مده! پروردگارا، تو مهربان و رحیمى
20. در بهشت متنعم بودن
رَبِّ ابْنِ لِی عِندَکَ بَیْتًا فِی الْجَنَّهِ تحریم آیه 11
پروردگارا! خانهاى براى من نزد خودت در بهشت بساز
وَاجْعَلْنِی مِن وَرَثَهِ جَنَّهِ النَّعِیمِ شعراء آیه 85
و مرا وارثان بهشت پرنعمت گردان
رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِی وَعَدتَّهُم وَمَن صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّیَّاتِهِمْ إِنَّکَ
أَنتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ غافر آیه 8
پروردگارا! آنها را در باغهاى جاویدان بهشت که به آنها وعده فرمودهاى وارد کن، همچنین از پدران و همسران و فرزندانشان هر کدام که صالح بودند، که تو توانا و حکیمى
21. روزى اهل مکه
وَارْزُقْهُم مِّنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ یَشْکُرُونَ ابراهیم آیه 37
و از ثمرات به آنها روزى ده؛ شاید آنان شکر تو را بجاى آورند
22. زیاد شدن ثروت
مَا شَاء اللَّهُ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ کهف آیه 39
این نعمتى است که خدا خواسته است؟! قوت (و نیرویى) جز از ناحیه خدا نیست!
23. زیاد شدن نورانیت
رَبَّنَا أَتْمِمْ لَنَا نُورَنَا تحریم آیه 8
پروردگارا! نور ما را کامل کن
24. زیاد شدن علم و دانش
رَّبِّ زِدْنِی عِلْمًا طه آیه 114
پروردگارا! علم مرا افزون کن
وَأَرِنَا مَنَاسِکَنَا بقره آیه 128
و طرز عبادتمان را به ما نشان ده
25. سربلندى و آبرومندى در روز قیامت
وَلَا تُخْزِنِی یَوْمَ یُبْعَثُونَ شعرا آیه 87
و در آن روز که مردم برانگیخته مىشوند، مرا شرمنده و رسوا مکن
رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَى رُسُلِکَ وَلاَ تُخْزِنَا یَوْمَ الْقِیَامَهِ إِنَّکَ لاَ تُخْلِفُ الْمِیعَادَ آل عمران آیه 194
پروردگارا! آنچه را به وسیله پیامبرانت به ما وعده فرمودى، به ما عطا کن! و ما را در روز رستاخیز، رسوا مگردان! زیرا تو هیچگاه از وعده خود، تخلف نمىکنى
26. شرح صدر
رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی طه آیه 25
پروردگارا! سینهام را گشاده کن
27. صبر و ثبات قدم در مسیر حق
رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبْراً وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ بقره آیه 250
پروردگارا! پیمانه شکیبایى و استقامت را بر ما بریز! و قدمهاى ما را ثابت بدار! و ما را بر جمعیت کافران، پیروز بگردان
رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبْرًا وَتَوَفَّنَا مُسْلِمِینَ اعراف آیه 126
بار الها! صبر و استقامت بر ما فرو ریز! (و آخرین درجه شکیبائى را به ما مرحمت فرما!) و ما را مسلمان بمیران
رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا آل عمران آیه 8
پروردگارا! دلهایمان را، بعد از آنکه ما را هدایت کردى، (از راه حق) منحرف مگردان
رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَمِن ذُرِّیَّتِنَا أُمَّهً مُّسْلِمَهً لَّکَ بقره آیه 128
پروردگارا! ما را تسلیم فرمان خود قرار ده! و از دودمان ما، امتى که تسلیم فرمانت باشند، به وجود آور
وَاجْنُبْنِی وَبَنِیَّ أَن نَّعْبُدَ الأَصْنَامَ ابراهیم آیه 35
من و فرزندانم را از پرستش بتها دور نگاه دار
28. طلب صفاى باطن نسبت به دیگران
وَلَا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّکَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ حشر آیه 10
و در دلهایمان حسد و کینهاى نسبت به مؤمنان قرار مده! پروردگارا، تو مهربان و رحیمى
29. طلب رحمت الهى و رشد
رَبَّنَا آتِنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَهً وَهَیِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا کهف آیه 10
پروردگارا! ما را از سوى خودت رحمتى عطا کن، و راه نجاتى براى ما فراهم ساز
رَبِّ اغْفِرْ لِی وَلأَخِی وَأَدْخِلْنَا فِی رَحْمَتِکَ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ اعراف آیه 151
پروردگارا! من و برادرم را بیامرز، و ما را در رحمت خود داخل فرما، و تو مهربانترین مهربانانى
وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَهً إِنَّکَ أَنتَ الْوَهَّابُ آل عمران آیه 8
و از سوى خود، رحمتى بر ما ببخش، زیرا تو بخشندهاى
رَّبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنتَ خَیْرُ الرَّاحِمِینَ مؤ منون آیه 118
پروردگارا! مرا ببخش و رحمت کن؛ و تو بهترین رحم کنندگانى
رَبَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَأَنتَ خَیْرُ الرَّاحِمِینَ مؤ منون آیه 109
پروردگارا! ما ایمان آوردیم؛ ما را ببخش و بر ما رحم کن؛ و تو بهترین رحم کنندگانى
30. طلب یاور و وزیر
وَاجْعَل لِّی وَزِیرًا مِّنْ أَهْلِی // هَارُونَ أَخِی // اشْدُدْ بِهِ أَزْرِی // وَأَشْرِکْهُ فِی أَمْرِی
// کَیْ نُسَبِّحَکَ کَثِیرًا // وَنَذْکُرَکَ کَثِیرًا // إِنَّکَ کُنتَ بِنَا بَصِیرًا طه آیات 29 - 35
و وزیرى از خاندانم براى من قرار ده... // برادرم هارون را! // با او پشتم را محکم کن؛ // و او را در کارم شریک ساز؛ // تا تو را بسیار تسبیح گوییم؛ // و تو را بسیار یاد کنیم؛ // چرا که تو همیشه از حال ما آگاه بودهاى
31. طلب توفیق بر شکر نعمتها و اعمال شایسته
رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَعَلَى وَالِدَیَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ
،نمل آیه 19واحقاف آیه 15
پروردگارا! شکر نعمتهایى را که بر من و پدر و مادرم ارزانى داشتهاى به من الهام کن، و توفیق ده تا عمل صالحى که موجب رضاى توست انجام دهم
رب بما انعمت على فلن اکون ظهیرا للمجرمین قصص آیه 17
وَمَا تَوْفِیقِی إِلاَّ بِاللّهِ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیْهِ أُنِیبُ هود آیه 88
و توفیق من، جز به خدا نیست! بر او توکل کردم؛ و به سوى او بازمىگردم
32.طلب سلطنت بى نظیر
رَبِّ اغْفِرْ لِی وَهَبْ لِی مُلْکًا لَّا یَنبَغِی لِأَحَدٍ مِّنْ بَعْدِی إِنَّکَ أَنتَ الْوَهَّابُ ص آیه 35
پروردگارا! مرا ببخش و حکومتى به من عطا کن که بعد از من سزاوار هیچ کس نباشد، که تو بسیار بخشندهاى
33. طلب ورزى
رَبِّ إِنِّی لِمَا أَنزَلْتَ إِلَیَّ مِنْ خَیْرٍ فَقِیرٌ قصص آیه 24
پروردگارا! هر خیر و نیکى بر من فرستى، به آن نیازمندم
اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنزِلْ عَلَیْنَا مَآئِدَهً مِّنَ السَّمَاء تَکُونُ لَنَا عِیداً لِّأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآیَهً مِّنکَ وَارْزُقْنَا
وَأَنتَ خَیْرُ الرَّازِقِینَ مائده آیه 114
خداوندا! پروردگارا! از آسمان مائدهاى بر ما بفرست! تا براى اول و آخر ما، عیدى باشد، و نشانهاى از تو؛ و به ما روزى ده! تو بهترین روزى دهندگانى
وَارْزُقْهُم مِّنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ یَشْکُرُونَ ابراهیم آیه 37
و از ثمرات به آنها روزى ده؛ شاید آنان شکر تو را بجاى آورند
34. طلاقت زبان و سخن آورى
وَاحْلُلْ عُقْدَهً مِّن لِّسَانِی // یَفْقَهُوا قَوْلِی طه آیات 27 و 28
و گره از زبانم بگشاى؛ // تا سخنان مرا بفهمند!
35. طلب حکم
رَبِّ هَبْ لِی حُکْمًا شعراء آیه 83
پروردگارا! به من علم و دانش ببخش
36. طلب هدایت از خداوند و بازنگشتن به گمراهى
عَسَى رَبِّی أَن یَهْدِیَنِی سَوَاء السَّبِیلِ قصص آیه 22
امیدوارم پروردگارم مرا به راه راست هدایت کند
اهدِنَا الصِّرَاطَ المُستَقِیمَ // صِرَاطَ الَّذِینَ أَنعَمتَ عَلَیهِمْ غَیرِ المَغضُوبِ عَلَیهِمْ وَلاَ الضَّالِّینَ
حمد آیه 6 و 7
ما را به راه راست هدایت کن... // راه کسانى که آنان را مشمول نعمت خود ساختى، نه کسانى که بر آنان غضب کردهاى، و نه گمراهان
رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَهً إِنَّکَ أَنتَ الْوَهَّابُ آل عمران آیه 8
پروردگارا! دلهایمان را، بعد از آنکه ما را هدایت کردى، (از راه حق) منحرف مگردان! و از سوى خود، رحمتى بر ما ببخش، زیرا تو بخشندهاى
37. طلب نعمت الهى در دنیا و آخرت
رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَهً وَفِی الآخِرَهِ حَسَنَهً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ بقره آیه 201
پروردگارا! به ما در دنیا (نیکى) عطا کن! و در آخرت نیز (نیکى) مرحمت فرما! و ما را از عذاب آتش نگاه دار
وَاکْتُبْ لَنَا فِی هَـذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَهً وَفِی الآخِرَهِ اعراف آیه 156
و براى ما، در این دنیا و سراى دیگر، نیکى مقرر فرما
38. فراهم آمدن منزل و مسکن مناسب
رَّبِّ أَنزِلْنِی مُنزَلًا مُّبَارَکًا وَأَنتَ خَیْرُ الْمُنزِلِینَ مؤ منون آیه 29
پروردگارا! ما را در منزلگاهى پربرکت فرود آر، و تو بهترین فرودآورندگانى
39. گردان بلا، و شکوه از گرفتارى
وَأَیُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّی مَسَّنِیَ الضُّرُّ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ انبیاء آیه 83
و ایوب را (به یاد آور) هنگامى که پروردگارش را خواند (و عرضه داشت): «بدحالى و مشکلات به من روى آورده؛ و تو مهربانترین مهربانانى
وَاذْکُرْ عَبْدَنَا أَیُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّی مَسَّنِیَ الشَّیْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ ص آیه 41
و به خاطر بیاور بنده ما ایوب را، هنگامى که پروردگارش را خواند (و گفت: پروردگارا!) شیطان مرا به رنج و عذاب افکنده است
رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَیَّ مِمَّا یَدْعُونَنِی إِلَیْهِ وَإِلاَّ تَصْرِفْ عَنِّی کَیْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَیْهِنَّ وَأَکُن
مِّنَ الْجَاهِلِینَ یوسف آیه 33
پروردگارا! زندان نزد من محبوبتر است از آنچه اینها مرا بسوى آن مىخوانند! و اگر مکر و نیرنگ آنها را از من باز نگردانى، بسوى آنان متمایل خواهم شد و از جاهلان خواهم بود
40.قبولى دعا
رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاء ابراهیم آیه 40
پروردگارا: دعاى مرا بپذیر
41. قبولى اعمال
رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا ۖ إِنَّکَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ بقره آیه 127
پروردگارا! از ما بپذیر، که تو شنوا و دانایى
رَبِّ إِنِّی نَذَرْتُ لَکَ مَا فِی بَطْنِی مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّی إِنَّکَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ آل عمران آیه 35
خداوندا! آنچه را در رحم دارم، براى تو نذر کردم، که «محرر» (و آزاد، براى خدمت خانه تو) باشد. از من بپذیر، که تو شنوا و دانایى
42. مدح الهى
اللَّهُمَّ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ عَالِمَ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَهِ أَنتَ تَحْکُمُ بَیْنَ عِبَادِکَ فِی مَا کَانُوا
فِیهِ یَخْتَلِفُونَ زمر آیه 46
خداوندا! اى آفریننده آسمانها و زمین، و آگاه از اسرار نهان و آشکار، تو در میان بندگانت در آنچه اختلاف داشتند داورى خواهى کرد
رَبِّ احْکُم بِالْحَقِّ وَرَبُّنَا الرَّحْمَنُ الْمُسْتَعَانُ عَلَى مَا تَصِفُونَ انبیاء آیه 112
پروردگارا! بحق داورى فرما (و این طغیانگران را کیفر ده)! و پروردگار ما (خداوند) رحمان است که در برابر نسبتهاى نارواى شما، از او استمداد مىطلبم
فَتَقَبَّلْ مِنِّی إِنَّکَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ آل عمران آیه 35
از من بپذیر، که تو شنوا و دانایى
رَبَّنَا إِنَّکَ تَعْلَمُ مَا نُخْفِی وَمَا نُعْلِنُ وَمَا یَخْفَى عَلَى اللّهِ مِن شَیْءٍ فَی الأَرْضِ وَلاَ فِی السَّمَاء
ابراهیم آیه 38
پروردگارا! تو مىدانى آنچه را ما پنهان و یا آشکار مىکنیم؛ و چیزى در زمین و آسمان بر خدا پنهان نیست
رَبِّ قَدْ آتَیْتَنِی مِنَ الْمُلْکِ وَعَلَّمْتَنِی مِن تَأْوِیلِ الأَحَادِیثِ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ أَنتَ
وَلِیِّی فِی الدُّنُیَا وَالآخِرَهِ یوسف آیه 101
پروردگارا! بخشى (عظیم) از حکومت به من بخشیدى، و مرا از علم تعبیر خوابها آگاه ساختى! اى آفریننده آسمانها و زمین! تو ولى و سرپرست من در دنیا و آخرت هستى
وَسِعَ رَبُّنَا کُلَّ شَیْءٍ عِلْمًا اعراف آیه 89
علم پروردگار ما، به همه چیز احاطه دارد
وَأَدْخِلْنَا فِی رَحْمَتِکَ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ اعراف آیه 151
و ما را در رحمت خود داخل فرما، و تو مهربانترین مهربانانى
وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَهً إِنَّکَ أَنتَ الْوَهَّابُ // رَبَّنَا إِنَّکَ جَامِعُ النَّاسِ لِیَوْمٍ لاَّ رَیْبَ فِیهِ
إِنَّ اللّهَ لاَ یُخْلِفُ الْمِیعَادَ آل عمران آیه 8 و 9
و از سوى خود، رحمتى بر ما ببخش، زیرا تو بخشندهاى! // پروردگارا! تو مردم را، براى روزى که تردیدى در آن نیست، جمع خواهى کرد؛ زیرا خداوند، از وعده خود، تخلف نمىکند. (ما به تو و رحمت بىپایانت، و به وعده رستاخیز و قیامت ایمان داریم
رَبَّنَا إِنَّکَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ حشر آیه 10
پروردگارا، تو مهربان و رحیمى
رَبَّنَا وَسِعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَّحْمَهً وَعِلْمًا غافر آیه 7
پروردگارا! رحمت و علم تو همه چیز را فراگرفته است
43. مناجات با حق تعالى
الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَىَ جُنُوبِهِمْ وَیَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ
رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذا بَاطِلاً سُبْحَانَکَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ // رَبَّنَا إِنَّکَ مَن تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَیْتَهُ
وَمَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ أَنصَارٍ // رَّبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِیًا یُنَادِی لِلإِیمَانِ أَنْ آمِنُواْ بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا
فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَکَفِّرْعَنَّا سَیِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الأبْرَارِ // رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَى رُسُلِکَ وَ
لاَ تُخْزِنَا یَوْمَ الْقِیَامَهِ إِنَّکَ لاَ تُخْلِفُ الْمِیعَادَ آل عمران آیه 191 - 194
همانها که خدا را در حال ایستاده و نشسته، و آنگاه که بر پهلو خوابیدهاند، یاد مىکنند؛ و در اسرار آفرینش آسمانها و زمین مىاندیشند؛ (و مىگویند:) بار الها! اینها را بیهوده نیافریدهاى! منزهى تو! ما را از عذاب آتش، نگاه دار! // پروردگارا! هر که را تو (بخاطر اعمالش،) به آتش افکنى، او را خوار و رسوا ساختهاى! و براى افراد ستمگر، هیچ یاورى نیست! // پروردگارا! ما صداى منادى (تو) را شنیدیم که به ایمان دعوت مىکرد که: «به پروردگار خود، ایمان بیاورید!» و ما ایمان آوردیم؛ پروردگارا! گناهان ما را ببخش! و بدیهاى ما را بپوشان! و ما را با نیکان (و در مسیر آنها) بمیران! // پروردگارا! آنچه را به وسیله پیامبرانت به ما وعده فرمودى، به ما عطا کن! و ما را در روز رستاخیز، رسوا مگردان! زیرا تو هیچگاه از وعده خود، تخلف نمىکنى.
اللَّهُمَّ مَالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَن تَشَاء وَتَنزِعُ الْمُلْکَ مِمَّن تَشَاء وَتُعِزُّ مَن تَشَاء وَتُذِلُّ مَن
تَشَاء بِیَدِکَ الْخَیْرُ إِنَّکَ عَلَىَ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ // تُولِجُ اللَّیْلَ فِی الْنَّهَارِ وَتُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ
وَتُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَتُخْرِجُ الَمَیَّتَ مِنَ الْحَیِّ وَتَرْزُقُ مَن تَشَاء بِغَیْرِ حِسَابٍ آل عمران آیات 26 و 27
بارالها! مالک حکومتها تویى؛ به هر کس بخواهى، حکومت مىبخشى؛ و از هر کس بخواهى، حکومت را مىگیرى؛ هر کس را بخواهى، عزت مىدهى؛ و هر که را بخواهى خوار مىکنى. تمام خوبیها به دست توست؛ تو بر هر چیزى قادرى. // شب را در روز داخل مىکنى، و روز را در شب؛ و زنده را از مرده بیرون مىآورى، و مرده را زنده؛ و به هر کس بخواهى، بدون حساب، روزى مىبخشى
رَبَّنَا إِنَّکَ جَامِعُ النَّاسِ لِیَوْمٍ لاَّ رَیْبَ فِیهِ إِنَّ اللّهَ لاَ یُخْلِفُ الْمِیعَادَ آل عمران آیه 9
پروردگارا! تو مردم را، براى روزى که تردیدى در آن نیست، جمع خواهى کرد؛ زیرا خداوند، از وعده خود، تخلف نمىکند. (ما به تو و رحمت بىپایانت، و به وعده رستاخیز و قیامت ایمان داریم
إِنَّ صَلاَتِی وَنُسُکِی وَمَحْیَایَ وَمَمَاتِی لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ انعام آیه 162
نماز و تمام عبادات من، و زندگى و مرگ من، همه براى خداوند پروردگار جهانیان است
آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنزِلَ إِلَیْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ ۚ کُلٌّ آمَنَ بِاللّهِ وَمَلآئِکَتِهِ وَکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لاَ نُفَرِّقُ
بَیْنَ أَحَدٍ مِّن رُّسُلِهِ ۚ وَقَالُواْ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا ۖ غُفْرَانَکَ رَبَّنَا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ // لاَ یُکَلِّفُ اللّهُ نَفْساً
إِلاَّ وُسْعَهَا ۚ لَهَا مَا کَسَبَتْ وَعَلَیْهَا مَا اکْتَسَبَتْ ۗ رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا ۚ رَبَّنَا وَلاَ
تَحْمِلْ عَلَیْنَا إِصْراً کَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِنَا ۚ رَبَّنَا وَلاَ تُحَمِّلْنَا مَا لاَ طَاقَهَ لَنَا بِهِ ۖ وَاعْفُ
عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا ۚ أَنتَ مَوْلاَنَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ بقره آیات 285 و 286
پیامبر، به آنچه از سوى پروردگارش بر او نازل شده، ایمان آورده است. (و او، به تمام سخنان خود، کاملا مؤمن مىباشد.) و همه مؤمنان (نیز)، به خدا و فرشتگان او و کتابها و فرستادگانش، ایمان آوردهاند؛ (و مىگویند:) ما در میان هیچ یک از پیامبران او، فرق نمىگذاریم (و به همه ایمان داریم). و (مؤمنان) گفتند: «ما شنیدیم و اطاعت کردیم. پروردگارا! (انتظار) آمرزش تو را (داریم)؛ و بازگشت (ما) به سوى توست.» // خداوند هیچ کس را، جز به اندازه تواناییش، تکلیف نمىکند. (انسان،) هر کار (نیکى) را انجام دهد، براى خود انجام داده؛ و هر کار (بدى) کند، به زیان خود کرده است. (مؤمنان مىگویند:) پروردگارا! اگر ما فراموش یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه مکن! پروردگارا! تکلیف سنگینى بر ما قرار مده، آن چنان که (به خاطر گناه و طغیان،) بر کسانى که پیش از ما بودند، قرار دادى! پروردگارا! آنچه طاقت تحمل آن را نداریم، بر ما مقرر مدار! و آثار گناه را از ما بشوى! ما را ببخش و در رحمت خود قرار ده! تو مولا و سرپرست مایى، پس ما را بر جمعیت کافران، پیروز گردان!
44. مسلمان واقعى باشیم
رَبَّنَا آمَنَّا فَاکْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِینَ مائده آیه 83
پروردگارا! ایمان آوردیم؛ پس ما را با گواهان (و شاهدان حق، در زمره یاران محمد) بنویس
رَبَّنَا آمَنَّا بِمَا أَنزَلَتْ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاکْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِینَ آل عمران آیه 53
پروردگارا! به آنچه نازل کردهاى، ایمان آوردیم و از فرستاده (تو) پیروى نمودیم؛ ما را در زمره گواهان بنویس
رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَمِن ذُرِّیَّتِنَا أُمَّهً مُّسْلِمَهً لَّکَ بقره آیه 128
پروردگارا! ما را تسلیم فرمان خود قرار ده! و از دودمان ما، امتى که تسلیم فرمانت باشند، به وجود آور
45. نجات از دست ستمگران
وَنَجِّنِی مِن فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ تحریم آیه11
و مرا از فرعون و کار او نجات ده و مرا از گروه ستمگران رهایى بخش
رَبِّ إِنَّ قَوْمِی کَذَّبُونِ // فَافْتَحْ بَیْنِی وَبَیْنَهُمْ فَتْحًا وَنَجِّنِی وَمَن مَّعِی مِنَ الْمُؤْمِنِینَ شعراء آیات 117 و 118
پروردگارا! قوم من، مرا تکذیب کردند! // اکنون میان من و آنها جدایى بیفکن؛ و مرا و مؤمنانى را که با من هستند رهایى بخش
رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَهً لِّلَّذِینَ کَفَرُوا ممتحنه آیه 5
پروردگارا! ما را مایه گمراهى کافران قرار مده
رَبِّ نَجِّنِی وَأَهْلِی مِمَّا یَعْمَلُونَ شعراء آیه 169
پروردگارا! من و خاندانم را از آنچه اینها انجام مىدهند رهایى بخش
رَبِّ نَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ قصص آیه 21
پروردگارا! مرا از این قوم ظالم رهایى بخش
رَبَّنَا إِنَّنَا نَخَافُ أَن یَفْرُطَ عَلَیْنَا أَوْ أَن یَطْغَى طه آیه 45
پروردگارا! از این مىترسیم که بر ما پیشى گیرد (و قبل از بیان حق، ما را آزار دهد)؛ یا طغیان کند (و نپذیرد)
رَبَّنَا لاَ تَجْعَلْنَا فِتْنَهً لِّلْقَوْمِ الظَّالِمِینَ // وَنَجِّنَا بِرَحْمَتِکَ مِنَ الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ یونس آیات 85 و 86
پروردگارا! ما را مورد شکنجه گروه ستمگر قرار مده! // و ما را با رحمتت از (دست) قوم کافر رهایى بخش
رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَـذِهِ الْقَرْیَهِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنکَ وَلِیًّا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنکَ
نَصِیرًا نساء آیه 75
پروردگارا! ما را از این شهر (مکه)، که اهلش ستمگرند، بیرون ببر! و از طرف خود، براى ما سرپرستى قرار ده! و از جانب خود، یار و یاورى براى ما تعیین فرما
46. نجات از غم
لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ انبیاء آیه 87
جز تو معبودى نیست! منزهى تو! من از ستمکاران بودم
47. نبودن با ستمگران
رَبِّ فَلَا تَجْعَلْنِی فِی الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ مؤ منون آیه 94
پروردگار من! مرا (در این عذابها) با گروه ستمگران قرار مده
رَبَّنَا لاَ تَجْعَلْنَا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ اعراف آیه 47
پروردگارا! ما را با گروه ستمگران قرار مده
رَبِّ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَیَّ فَلَنْ أَکُونَ ظَهِیرًا لِّلْمُجْرِمِینَ قصص آیه 17
پروردگارا! بشکرانه نعمتى که به من دادى، هرگز پشتیبان مجرمان نخواهم بود
رَبِّ إِنِّی لا أَمْلِکُ إِلاَّ نَفْسِی وَأَخِی فَافْرُقْ بَیْنَنَا وَبَیْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِینَ مائده آیه 25
پروردگارا! من تنها اختیار خودم و برادرم را دارم، میان ما و این جمعیت گنهکار، جدایى بیفکن
48.نفرین بر بدکاران
رَّبِّ لَا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْکَافِرِینَ دَیَّارًا // إِنَّکَ إِن تَذَرْهُمْ یُضِلُّوا عِبَادَکَ وَلَا یَلِدُوا
إِلَّا فَاجِرًا کَفَّارًا نوح آیات 26 و 27
پروردگارا! هیچ یک از کافران را بر روى زمین باقى مگذار! // چرا که اگر آنها را باقى بگذارى، بندگانت را گمراه مىکنند و جز نسلى فاجر و کافر به وجود نمىآورند
ووَلَا تَزِدِ الظَّالِمِینَ إِلَّا تَبَارًا نوح آیه 28
و ظالمان را جز هلاکت میفزا
رَبَّنَا إِنَّکَ آتَیْتَ فِرْعَوْنَ وَمَلأهُ زِینَهً وَأَمْوَالاً فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا رَبَّنَا لِیُضِلُّواْ عَن سَبِیلِکَ رَبَّنَا
اطْمِسْ عَلَى أَمْوَالِهِمْ وَاشْدُدْ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَلاَ یُؤْمِنُواْ حَتَّى یَرَوُاْ الْعَذَابَ الأَلِیمَ یونس آیه 88
پروردگارا! تو فرعون و اطرافیانش را زینت و اموالى (سرشار) در زندگى دنیا دادهاى، پروردگارا! در نتیجه(بندگانت را) از راه تو گمراه مىسازند! پروردگارا! اموالشان را نابود کن! و (بجرم گناهانشان،) دلهایشان را سخت و سنگین ساز، به گونهاى که ایمان نیاورند تا عذاب دردناک را ببینند
49. نجات از جهنم
سُبْحَانَکَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ آل عمران آیه 191
منزهى تو! ما را از عذاب آتش، نگاه دار
فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ آل عمران آیه 16
پس گناهان ما را بیامرز، و ما را از عذاب آتش، نگاهدار
وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ بقره آیه 201
و ما را از عذاب آتش نگاه دار
رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذَابَهَا کَانَ غَرَامًا فرقان آیه 65
پروردگارا! عذاب جهنم را از ما برطرف گردان، که عذابش سخت و پر دوام است
50. نام نیک پس از مردن
وَاجْعَل لِّی لِسَانَ صِدْقٍ فِی الْآخِرِینَ الشعراء آیه 84
و براى من در میان امتهاى آینده، زبان صدق (و ذکر خیرى) قرار ده
51. هنگام سوار شدن بر مرکب
بِسْمِ اللّهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا إِنَّ رَبِّی لَغَفُورٌ رَّحِیمٌ هود آیه 41
به نام خدا بر آن سوار شوید! و هنگام حرکت و توقف کشتى، یاد او کنید، که پروردگارم آمرزنده و مهربان است
سُبْحانَ الَّذِی سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا کُنَّا لَهُ مُقْرِنِینَ // وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنقَلِبُونَ زخرف آیات 13 و 14
پاک و منزه است کسى که این را مسخر ما ساخت، وگرنه ما توانایى تسخیر آن را نداشتیم؛ // و ما به سوى پروردگارمان بازمىگردیم!
52.دعای بهشتیان
دعاینیکوکاران در بهشت نیز حمد و ثناى خدا مى کنند و نعمت هاى الهى را برمى شمارند. بنا به گفته قرآن کریم آنان در بهشت چنین گویند
الحمدلله الذى اذهب عنا الحزن ان ربنا لغفور شکور # الذى احلنا دارالمقامة من فضله لایمسنا فیها نصب ولایمسنا فیها لغوب (1)
حمد براى خدایى است که اندوه را از ما ببرد به درستى که پروردگار ما آمرزنده و شکرگزار است او که از کرمش ما را در سراى جاوید جا داد که در آن نه رنج به ما رسد و نه خستگى و سختى .
------------------------------------------------
1 - فاطر (35) آیات 34 و 35.
---------------------------------
53.حمد و سپاس بهشتیان
در روز قیامت تقوا پیشگان را به سوى بهشت برند هنگامى که به بهشت رسند درهاى بهشت گشوده شود، و ماءموران بهشت به آنان سلام و خوش آمد مى گویند. آنان به نشانه سپاس خداوند گویند:
الحمدلله الذى صدقنا وعده و اورثنا الارض نتبوء من الجنة حیث نشاء فنعم اجر العالمین (1) ؛
سپاس خدایى راست که وعده اش را بر ما راست گرداند، و زمین را به ما ارث داد، هر جاى بهشت خواهیم ماءوا کنیم ، چه خواب است پاداش نیکو کرداران .
و چون بهشت و نعمتهاى فراوانى را که خداوند به آنان ارزانى داشته نظاره کنند گویند:
الحمد لله الذى هدینا لهذا و ما کنا لنهتدى لولا ان هدینا الله (2) ؛
تمام سپاس ویژه خدایى است که ما را به این جا هدایت فرمود، و اگر خداوند هدایت نمى کرد ما به آن راه نمى یافتیم .
اهل بهشت که ایمان راستین ، و عمل شایسته را در این جهان فراهم آورده اند، و در بهشت از نعمت هاى الهى بهره مندند ورد زبانشان این است :
سبحانک اللهم (3) ؛
پروردگارا تو منزهى از هر عیب .
آنان به یکدیگر تحیت و سلام گویند. باز هم آخرین سخنشان این است :
الحمدلله رب العالمین (4) .
تمام حمد مخصوص خدایى است که پروردگار جهان ها و عوالم هستى است .
------------------------------------------------
1 - زمر (39) آیه 74.
2 - اعراف ، (7) آیه 43.
3 - یونس (10) آیه 10
4 - فاتحه (1) آیه 2، یونس (10) آیه 10
--------------------------------------------
54.دعاى مؤ منان در روز قیامت
خداوند متعال در بیان حال پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و مؤ منان در روز قیامت مى فرماید: در روز قیامت ، خداوند، پیامبر و مؤ منین را رها و رسوا نمى کند و آبرو و موقعت آنان را محفوظ مى دارد.
نور آنان که بر اثر ایمان راسخ و اعمال صالح به دست آورده اند، به سان راهنمایى کامل پیشاپیش و همدوش آنان را به سوى بهشت پیش مى برد و آنان چنین گویند:
ربنا اتمم لنا نورنا و اغفرلنا انک على کل شى ء قدیر (1) ؛
بارالها، نور ما را تکمیل فرما و بر آن بیفزا، و ما را بیامرز، همانا تو بر هر کارى توانایى .
------------------------------------------------
1 - تحریم (66) آیه 8.
--------------------------------------------
55.دعاى اصحاب اعراف
اعراف جایگاهى است رفیع بین بهشت و جهنم ، و بر آن مردانى نشسته اند و همه را از پیشانى شان مى شناسند، که کدام بهشتى و کدام جهنمى است .
آنان بر نیکوکارانى که در انتظار ورود به بهشت هستند سلام مى کنند و آن گاه که به سوى اهل جهنم رو مى کنند و وضعیت آنان را مشاهده مى کنند مى گویند:
ربنا لاتجعلنا مع القوم الظالمین (1) ؛
بارالها، ما را با ستمکاران قرار مده .
------------------------------------------------
1 - اعراف (7) آیه 47.
--------------------------------------------
56.تقدیس الهى به وسیله دارندگان علم لدنى
آنان که علم لدنى از خداوند متعال دریافت داشته اند آن گاه که آیات الهى بر آنان خوانده مى شود به نشانه تواضع و تسلیم در برابر حق تعالى به سجده در مى افتند و چنین مى گویند:
سبحان ربنا ان کان وعد ربنا لمفعولا (1) ؛
منزه است پروردگار ما که وعده اش محقق مى شود.
------------------------------------------------
1 - اسراء (17) آیه 108.
--------------------------------------------
57.دعاى بندگان مخلص خدا
قرآن کریم ، گفت و گوى خداوند بزرگ با اهل جهنم و پاسخ آنان را بازگو مى فرماید خداوند به جهنمیان خطاب مى کند و مى گوید: گروهى از بندگان من دعا مى کردند و مرا مى خواندند، اما شما آنها را مسخره مى کردید، و به آنان پوزخند مى زدید، دعاى آنان این بود:
ربنا آمنا فاغفرلنا و ارحمنا و انت خیرالراحمین (1) ؛
پروردگارا ما ایمان آوردیم پس بیامرز ما را و ما را مورد رحمت خود قرار ده ، تو بهترین رحم کنندگانى .
خداوند این دعا را بهعبادى(بندگان ویژه ) نسبت مى دهد و این دعا و دعاکنندگان را تاءیید و تصدیق مى کند و از آنان حمایت میکند.
------------------------------------------------
1 - مؤ منون (23) آیه 109.
--------------------------------------------
58.عبادالرحمن چگونه دعا مى کنند؟
خداوند متعال در سوره فرقان ، نشانه ها، و اوصاف عبادالرحمن و بندگان شایسته را بیان مى کند و در ضمن بیان اوصاف و حالات آنان از دعاى آن حضرت آنان این گونه یاد مى فرماید مى گویند:
ربنا اصرف عنا عذاب جهنم ان عذابها کان غراما (1) ؛
بارالها، عذاب جهنم را از ما بگردان ، چرا که عذاب جهنم دائمى است .
و نیز مى گویند:
ربنا هب لنا من ازواجنا و ذریاتنا قرة اعین و اجعلنا للمتقین اماما (2) .
بارالها، از همسران و فرزندان کسانى که مایه آرامش خاطر و روشنایى چشم ما باشند به ما ببخش ، و ما را پیشواى متقین و تقوا پیشه گان قرار ده .
امیرالمؤ منین علیه السلام فرمود:به خدا سوگند من از پروردگارم فرزند زیبا روى و نیکو قامت نخواستم ، بلکه فرزندى اهل اطاعت و خوف الهى خواستم که هرگاه به او نظر کردم و او را در حال اطاعت خداوند یافتم ، چشمم روشن شود (3) .
--------------------------------
1 - فرقان (25) آیه 65.
2 - فرقان (25) آیه 74.
3 - تفسیر صافى ، ج 4، ص 27.
-------------------------------------
59.دعاى انسان در چهل سالگى
در قرآن کریم بارها خداوند متعال به اداى حق پدر و مادر سفارش مى کند. رنجهایى را که مادر در دوران باردارى و زایمان و شیر دادن و به سامان رساندن فرزند به جان خریده است گوشزد مى فرماید، و تعلم مى دهد که آنگاه که به اوج توان و رشد رسید و به مرز چهل سالگى که دوران پختگى و کمال است قدم نهادن زبان حالش چه باشد؛
چرا که در این دوره ، نه خامى و بى تجربگى سالهاى جوانى را دارد و نه ضعف و سستى دوران پیرى را در چنین شرایطى شایسته است بگوید:
رب اورعنى اشکر نعمتک التى انعمت على و على والدى و ان اعمل صالحا ترضاه و اصلح لى فى ذریتى و انى تبت الیک و انى من المسلمین (1) .
بارالها، به من الهام فرما که شکر نعمت هاى تو را که به من و به پدر و مادرم عطا فرمودى ادا کنم ، و کارهاى شایسته که مورد پسند تو باشد، انجام دهم و فرزندان مرا از صالحان قرار ده ، من به درگاه تو توبه مى کنم ، و من از تسیلم شدگان در برابر توام .
--------------------------------
1 - احقاف (46)آیه 15.
-------------------------------------
60.دعاى مؤ منان براى خود و مؤ منان دیگر
حق تعالى در آیات آغازین سوره حشر از مهاجران و انصار تمجید مى کند و در آیه دهم مدح و تعریف مى کند از همه کسانى که پس از رسول خدا صلى الله علیه و آله به دنیا مى آیند و به جمع اهل ایمان مى پیوندند و ذکر و دعاى همیشگى آنان این است :
ربنا اغفرلنا ولاخواننا الذین سبقوا بالایمان ولاتجعل فى قلوبنا غلا للذین امنوا ربنا انک رؤ ف رحیم (1) .
بارالها ما و برادران و خواهران ما را که پیش از ما ایمان آوردند، امروز و در دلهاى ما نسبت به افرادى که ایمان آوردند، کینه و دشمنى قرار نده ؛ بارالها،، مهربان و رحیمى .
چه زیباست که ما هم خود را جزء این جمع بدانیم و این دعا را زمزمه کنیم چرا که هم طلب آمرزش براى خود و مؤ منان است وهم طلب قلبى سالم از دشمنى و نظر سوء نسبت به مؤ منان است و در پایان هم تمجید حق تعالى است .
--------------------------------
1 - حشر (59) آیه 10
-------------------------------------
61.دعاهاى دانشمندان بلند پایه
میزان سنجش اعمال در نزد خداوند معرفتى است که بر پایه آن عمل انجام مى شود. اگر چند نفر یک عمل مشابه را انجام دهند مثلا دو رکعت نماز بگزارند یا کارهاى شایسته دیگر انجام دهند، پاداش آنان به میزان معرفتشان به خداوند بزرگ بستگى دارد که اساس و پایه هر عبادت است .کسانى که در معرفت الهى غور کرده ، و از دریاى محبت الهى جرعه ها نوشیده و در دانش الهى به مقام مکین رسیده اند و خداوند از آنان بهراسخون فى العلمتعبیر مى کند این گونه دعا مى کنند:
ربنا لاتزع قلوبنا بعد اذ هدیتنا وهب لنا من لدنک رحمة انک انت الوهاب # ربنا انک جامع الناس لیوم لاریب فیه ان الله لایخلف المیعاد (1) ؛
بارالها، پس از آن که ما را هدایت کردى دل ما را از حق بر مگردان و از نزد خود به ما رحمت ده ، همانا همانا تو بخشنده اى ، پروردگارا تو مردم را در روز قیامت که در آن تردیدى نیست گرد مى آورى ، همانا خداوند در وعدهگاهش تخلف نمیکند.
چند روایت
1. امام صادق علیه السلام فرمود:زیاد بگویید: ربنا لاتزع قلوبنا بعد اذ هدیتنا... و از زیر و رور شدن دلها خاطر جمع نباشید (2) .
2. پیامبر گرامى صلى الله علیه و آله دعا مى کرد:یا مقلب القلوب ثبت قلبى على دینک (اى زیر و رو کننده دلها، قلب مرا بر دینت ثابت دار) سپس این آیه را مى خواند:ربنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا و هب لنا من لدنک رحمة انک انت الوهاب (3) .
3. پیامبر گرامى صلى الله علیه و آله فرمود:هر کسى که آیه ربنا انک جامع الناس لیوم لاریب فیه ان الله لایخلف المیعاد را بخوانید آنچه را گم کرده ، خداوند، به او برگرداند (4) .
4. امام کاظم علیه السلام به هشام فرمود:اى هشام ، خداوند از مردمانى نیکوکار حکایت مى کند که این چنین گفتند:ربنا لاتزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا وهب لنا من لدنک رحمة انک انت الوهاب ؛ چون دانستند که دل ها و وسوسه شود و گمراهى و پستى برگردد (5) .
--------------------------------
1 - آل عمران (3) آیات 8 -9
2 - تفسیر البرهان ج 1، ص 272 صافى ج 1، 248.
3 - الدرالمنثور، ج 2، ص 13.
4 - الدر المنثور، ج 2، ص 15.
5 - نور الثقلین ، ج 1، ص 319.
-------------------------------------
62.دعاى مؤ منان راستین
خداوند متعال گهگاه در قرآن کریم از وضعیت روحى و روانى مسلمانان در آغاز اسلام یاد مى فرماید و در حقیقت به مسلمانان در تمام زمانها و مکان ها آموزش مى دهد که اینگونه باشید. یکى از آن موارد دو آیه سوره بقره است .
مى فرماید:پیامبر به آنچه بر او نازل شده از جانب خداوند ایمان آورد و نیز مؤ منان همه ایمان آوردند به خدا و فرشتگان او و کتب آسمانى و پیامبران الهى و گویند:
ما بین هیچ یک از پیامبران الهى فرق نمى گذاریم ، و گفتند:
سمعنا و اطعنا غفرانک ربنا و الیک المصیر # لایکلف الله نفسا الا وسعها لها ما کسبت و علیها ما اکتسبت ربنا لاتؤ اخذنا ان نسینا او اخطاءنا ربنا ولاتحمل علینا اصراکما حملته على الذین من قبلنا ربنا و لا تحملنا ما لا طاقة لنا به واعف عنا و اغفرلنا و ارحمنا انت مولانا فانصرنا على القوم الکافرین (1) ؛
بارالها شنیدیم ، و اطاعت کردیم و آمرزش تو را، و بازگشت به سوى تو است . خداوند به هر کس به اندازه توانش تکلیف مى کند، آنچه از نیکى کسب کند براى اوست ، و هر آن چه از بدى به دست آورد بر ضد اوست . بارالها، اگر فراموش یا خطا کردیم ما را مواخذه مفرما، و بر دوش ما بار گران مگذار آن چنانکه بر امتهاى پیشین نهادى . بارالها، ما را بر کارى که طاقت آن را نداریم وادار مفرما، و از ما درگذر و ما را بیامرز و به ما رحم کن ، تو مولاى مایى ، پس ما را بر قوم کافر پیروز فرما.
چند روایت
1. پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله :پس از این دعا، خداوند، فرموده است : انجام میدهم ، و اجابت مى کنم ، به همین جهت مستحب است که این دو آیه زیاده خوانده شود (2) .
2. پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله :آیات آخر سوره بقره هم قرآن است و هم دعاست (بخوانید که ) موجب رضایت خداوند مى شود (3) .
3. ابن عباس گوید: پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ناگهانى صدایى شنید، سربلند کرد دید درى از آسمان گشوده شده ، سپس فرشته اى بر آن حضرت نازل شد و گفت :خداوند بشارت به دو نور به تو مى دهد که به هیچ پیامبرى پیش از تو داده نشده است آن دو، سوره حمد و آیات آخر سوره بقره ، است هیچ کس نخواند مگر آن که حاجتش را روا کنم (4) .
در روایاتى آمده است که این دو آیه گفت و گوى خدا و رسول در معراج بوده است .
4. رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:این دو آیه از گنجهاى بهشتى است که خداوند رحمان آن را به قدرت خود دو هزار سال پیش از آفرینش مخلوقات نگاشت . هر کس آنرا شب (به وقت خواب ) بخواند از عبادت شب او را کفایت کند (5) .
--------------------------------
1 - بقره (2) آیات 285 و 286.
2 - مجمع البیان ج 2، ص 404.
3 - مجمع البیان ج 2، ص 404.
4 - مجمع البیان ، ج 2، ص 404.
5 - تفسیر صافى ج 1، ص 241، تفسیر ابوالفتح ، ج 2، ص 426.
-------------------------------------
63.دعا براى دنیا و آخرت
خداوند متعال در قرآن کریم از دو گروه دعا کننده یاد مى کنند: یک گروه آنان که چشم به دنیا دوختند و به جهان آخرت بى اعتنا هستند. آنها در مقام دعا هم از خداوند فقط دنیا را مى خواهند و مى گویند: خداوندا، آنچه مى خواهى به ما بدهى ، در دنیا بده . چنین کسانى در آخرت بى بهره اند.گروه دوم کسانى هستند که هم نظر به دنیاى خود دارند و هم اعتقاد به آخرت اینان این گونه دعا مى کنند:
ربنا اتنا فى الدنیا حسنة وفى الاخرة حسنة و قنا عذاب النار (1) ؛
بارالها، در دنیا به ما حسنه بده ، و در آخرت نیز حسنه بده و ما را از آتش جهنم دور دار.
چند روایت
عبدالاعلى گوید: درباره این آیه از حضرت صادق علیه السلام تفسیر و توضیحى خواستم ، حضرت فرمود:مقصود رضوان الهى و بهشت در آخرت ، و وسعت در زندگى و معاش و خوش خلقى در دنیاست (2) .
حضرت امیرالمؤ منین علیه السلام فرمود:مقصود در این آیه همسر شایسته در دنیا و بهشت در آخرت است (3) .
پیامبر گرامى اسلام صلى الله علیه و آله فرمود:کسى که دلى شکرگزار، و زبانى در کار ذکر خدا، و همسر مؤ منى را که او را در امور دنیا وآخرتش یارى رساند داشته باشد، خداوند در دنیا و آخرت به او حسنه داده و از عذاب آتش او را نگه داشته است (4) .
در حدیث آمده است که :حضرت رسول صلى الله علیه و آله به عیادت مرد مسلمانى رفتند که از بیمارى رنج مى برد. حضرت به او فرمود: آیا دعا کردى و چیزى از او خواستى ؟ بیمار گفت : آرى : این گونه با خدا سخن مى گویم : بارالها، اگر مرا در آخرت مى خواهى عذاب کنى ، آن را در این دنیا برایم قرار ده .
حضرت فرمود:سبحان الله !تو طاقت چنین عذابى ندارى ، چرا نگفتى :ربنا ءاتنافى الدنیا حسنة و فى الاخرة حسنة و قنا عذاب النار.
آن بیمار این گونه دعا کرد و خداوند شفایش داد (5) .
--------------------------------
1 - بقره (2) آیه 201.
2 - تفسیر البرهان ، ج 1، ص 203.
3 - مجمع البیان ج 2، ص 298.
4 - مجمع البیان ، ج 2، ص 298.
5 - تفسیر ابن کثیر ج 1، ص 433 تفسیر ابوالفتح ، ج 2، ص 134.
-------------------------------------
64.دعاى همیشگى مؤ منان
سوره حمد، خلاصه و چکیده قرآن کریم است در عظمت آن همین بس است که کتاب خدا با آن سوره آغاز مى شود و روزانه دست کم ده نوبت آن را در نماز قرائت مى کنیم و هیچ نمازى بدون آن صحیح نیست . نیمى از سوره حمد، ثنا و سپاس و ستایش خداوند متعال است و نیمه دیگر آن خواسته بنده است از مولا و پروردگارش .ما سوره حمده را در نماز به نیت آن که قرآن است مى خوانیم نه به عنوان دعا، اما این منافاتى ندارد با این که در بخشى از آن خداوند دعا را به ما تعلیم کند. در این سوره مى خوانیم :
اهدنا الصراط المستقیم # صراط الذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم ولا الضالین (1) ؛
بارالها، ما را به راه راست هدایت فرما راه کسانى که بر آنها نعمت داده اى راه کسانى که گرفتار غضب و عذاب تو شدند و نه راه گمراهان .
--------------------------------
1 - حمد (1) آیات 6 و 7.
-------------------------------------
65.دعاى بندگان با کمال الهى
ما گمان مى کنیم طلب مغفرت و آمرزش از خداوند بزرگ ، مخصوص کسانى است که کارهاى زشت و ناپسند انجام مى دهند و در پى گناه و فسق و فجور هستند، اما آنان که سر در فرمان حق دارند، برایشان تقاضاى آمرزش و عفو معنا ندارد. این پندار نادرست است زیرا استغفار و طلب آمرزش پیامبران را در جاى جاى قرآن کریم مشاهده مى کنیم و تقاضاى عفو و بخشایش ائمه اطهار علهیم السلام در احادیث و دعاها و مناجات ها بیش از موضوعات دیگر مى بینیم .خداوند متعال در آیه 15 و 16 سوره آل عمران مى فرماید: آنها که اهل صبر و راستى و عبادت و انفاق و استغفار سحرى هستند این گونه دعا مى کنند:
ربنا اننا آمنا فاغفرلنا ذنوبنا و قنا عذاب النار (1) ؛
بارالها ما ایمان آوردیم ، گناهان ما را بیامرز و از عذاب آتش ما را نگه دار.
--------------------------------
1 - آل عمران (3) آیه 16.
-------------------------------------
66.دعاى عاقلان
خداوند متعال در کتابش بارها ازاولوالالبابمدح و تعریف مى کند. الباب جمع لب یعنى مغز و اولوالالباب یعنى صاحبان مغز.
گویا دیگران پوسته اى از زندگى و مقصود و مغز حیات و آفرینش اولوالالباب هستند. اولوالالباب یعنى کسانى که اهل فکر و اندیشه و عقل و بینش هستند و هدف از آفرینش و هستى را خواب و خوراک نمى دانند. چنین کسانى در هر شرایطى که باشند به هنگام کار و فراغت و استراحت به یاد خدا هستند و ذکر او را به لب دارند و در آفرینش آسمانها و زمین مى اندیشند و چنین با خدا مى گویند:
ربنا ما خلقت هذا با طلا سبحانک فقنا عذاب النار # ربنا انک من تدخل النار فقد اخزیته و ما للظالمین من انصار # ربنا اننا سمعنا منادیا ینادى للایمان ان آمنوا بربکم فآمنا فاغفرلنا ذنوبنا و کفر عنا سیئاتنا و توفنا مع الابرار # ربنا و آتنا و ما وعدتنا على رسلک و لاتخزنا یوم القیامة انک لا تخلف المیعاد (1) .
بارالها، این جهان را باطل و بیهوده نیافریدى ، منزهى از عیب ما را از آتش جهنم باز دار. بارالها، هر که را تو داخل جهنم کنى او را رسوا ساخته اى و براى ستمگران در برابر تو یاورى نیست .
بارالها، ما شنیدیم ، منادیى را که نداى ایمان سر مى دهد، به پروردگارتان ایمان آورید، پس ما ایمان آوردیم . پروردگارا پس بیامرز گناهان ما را و بدى هاى ما را پاک فرما، و ما را با نیکان بمیران .
بارالها، آنچه را به پیامبرانت وعده دادى به ما مرحمت فرما، و ما را در روز قیامت رسوا مساز، همانا تو خلف وعده نمى کنى .
همان طور که ملاحظه مى شود این دعا عمومى است و اختصاص به شخصى خاصى ندارد. وقتى از صمیم دل این دعا خوانده شود، استجابت آن حتمى است ، زیرا خداوند، در آیه بعد مى فرماید:فاستجب لهم ربهم.
امام على علیه السلام فرمود:رسول خدا صلى الله علیه و آله شبها آنگاه که از خواب برمى خاست مسواک مى زد، سپس به آسمان نگاه مى کرد و این آیات را مى خواند: ان فى خلق السموات و الارض ... فقنا عذاب النار (2) .
--------------------------------
1 - آل عمران (3) آیات 191 - 194.
2 - مجمع البیان ج 2، ص 298.
-------------------------------------
67.پند دوست
دو مرد با یکدیگر دوست بودند؛ یکى خدا پرست فقیر و دیگرى ثروتمند بى ایمان . ثروتمند بى ایمان به ثروت خود مى بالید و به دوستش مى گفت : من ثروت و افرادم بیش از تو است . و هر گاه در دو باغ وسیع و پر محصولش وارد مى شد مى گفت : گمان ندارم این همه نعمت تمام شود و قیامتى در کار باشد. دوست خداشناس به او پند دادو گفت : آیا به خدایى که تو را آفرید کفر مى ورزى ؟ اما من معتقدم که الله خداى من است و شریکى براى او قرار نمى دهم ، چرا نعمت دهنده را نمى شناسى و هرگاه به باغت داخل مى شوى ، یاد خدا نمى کنى و به نشانه شکرگزارى نمى گویى :
ما شاء الله لاقوة الا بالله (1) ؛
آنچه خدا خواهد (همان مى شود) قوت و قدرتى نیست مگر از جانب خدا.
پیامبر گرامى صلى الله علیه و آله فرمود:هرگاه خداوند به بنده اش نعمت مال و زن و فرزند عنایت فرمود و او گفت : ما شاء الله لا قوة الا بالله آفتى به جز مرگ نبیند (2) ؛
امام صادق علیه السلام فرمود:عجب دارم از کسى که نعمت هاى دنیایى مى خواهد و نمى گوید: ما شاء الله لا قوة الا بالله چرا که پس از این جمله خداوند از زبان آن مرد خداشناس مى گوید: اگر من از تو کمتر ثروت و فرزند دارم امیدوارم خداوند بهتر از باغ تو به من بدهد، و این امید حتما محقق مى شود (3) .
--------------------------------
1 - کهف (18) آیه 39.
2 - الوابل الطیب ص 111.
3 - خصال ، 218.
-------------------------------------
68.تقدیس الهى از زبان ملائکه
در روز قیامت خداوند نابکاران و مشرکان را محشور فرماید و سپس به فرشتگان گوید: آیا اینها (مشرکان ) شما را بندگى مى کردند و شما را مى پرستیدند؟فرشتگان در پاسخ گویند:
سبحانک انت ولینا من دونهم (1) ؛
اى خدا تو منزهى از هر عیب ، تو ولى و همراه مایى نه آنان ، بلکه آنان جن را پرستش مى کردند و بیشترشان به آن ایمان داشتند.
--------------------------------
1 - سباء (34) آیه 41.
-------------------------------------
منبع: کتاب دعاهاى قرآن، حسین واثقى.
نیکوکاران در بهشت نیز حمد و ثناى خدا مى کنند و نعمت هاى الهى را برمى شمارند. بنا به گفته قرآن کریم آنان در بهشت چنین گویند
الحمدلله الذى اذهب عنا الحزن ان ربنا لغفور شکور # الذى احلنا دارالمقامة من فضله لایمسنا فیها نصب ولایمسنا فیها لغوب (1)
حمد براى خدایى است که اندوه را از ما ببرد به درستى که پروردگار ما آمرزنده و شکرگزار است او که از کرمش ما را در سراى جاوید جا داد که در آن نه رنج به ما رسد و نه خستگى و سختى .
------------------------------------------------
1 - فاطر (35) آیات 34 و 35.
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.