چهل حدیث « سپاس »
مقـدمـه
قالَ اللّه ُ تَبارَکَ وَ تَعالى:
وَ اِذْ تَأَذَّنَ َربُّکُمْ لَئِنْ شَکَرتُمْ لَأَ زیدَنَّکُمْ وَلَئِنْ کَفَرْتُمْ اِنَّ عَذابِى لَشَدیدٌ.
خداوند تبارک و تعالى مى فرماید:
و پروردگار شما اعلام کرد، اگر سپاسگزارى کنید بر شما مى افزایم، و اگر ناسپاسى کنید همانا عذاب من سخت است.
براى مقدمه چهل حدیث سپاس، سخنى زیباتر و بهتر از دیباچه گلستان نیست:
«منّت خداى را عَزّوجل که طاعتش موجب قربتست و به شکراندرش مزید نعمت. هر نفسى که فرو مى رود مُمدّ حیاتست و چون بر مى آید مفرّح ذات».
پس در هر نفسى دو نعمت موجود است و بر هر نعمتى شکرى واجب.
از دست و زبان که برآید کز عهده شکرش بدر آید
اِعْمَلُوا آلَ داوُدَ شُکْرا وَ قلیلٌ مِنْ عِبادِىَ الشَّکُورُ.
بنده همان به که زتقصیر خویشعُذر بدرگاه خداى آورد
ورنه سزاوار خداوندیشکس نتواند که بجاى آورد
باران رحمت بى حسابش همه را رسیده و خوان نعمت بى دریغش همه جا کشیده، پرده ناموس بندگان به گناهِ فاحش ندرد و وظیفه روزى کَس را به خطاى مُنکر نَبُرد.
اى کریمى که از خزانه غیبگبر و ترسا وظیفه خور دارى
دوستان را کجا کُنى محروم تو که با دشمن این نظر دارى
سپاسگزار محـبوب خـدا
عمّار دهنى مى گوید: از امام سجاد علیه السلامشنیدم که مى فرماید: خداوند هر قلب محزون و هر بنده سپاسگزار را دوست مى دارد.
عبادت و سپاسگزارى
امام باقر علیه السلام فرمود: شبى پیامبر پیش عایشه بود، عایشه گفت: اى رسول خدا، چرا خودت را «با عبادت» رنج مى دهى در حالى که خدا تر آمرزیده است؟ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: اى عایشه آیا من بنده سپاسگزار نباشم؟
پاداش سپاسـگزار
امام صادق علیه السلامبه نقل از پدرانش مى فرماید: پـاداش طعـام خـور سـپاسگزار، هـمانند پـاداش روزه دار در راه خداست، و پاداش انسان سالم سپاسـگزار مثل پاداش گرفتار صبور است، و اجر توانگر سپاسگزار همانند اجر انسان محروم قناعت پیشه است.
آثـار سپاسگزارى
امیر مؤمنان على علیه السلام فرمود: سپاسگزارى از انعام کننده روزى، روزى را زیاد مى کند.
سپاسگزارى و زیادى نعمت
امام على علیه السلام فرمود: چنـان نـیست که خداوند درب شکرگزارى را بر بنده اى بـگشاید و درب زیـاد شدن نعـمت را بر او بـبندد. (بـلکه هـر دو باهم بـاز شده اند)
شکر و افزایش نعـمت
امام باقر علیه السلام فرمود: افزایش نعمت از طرف خداوند قطع نمى شود مگر بخاطر ناسپاسى بندگان.
نتیجه سپاسگزارى
امام صادق علیه السلام فرمود: کسى که توفیق شکر یابد، افزایش نعمت هم نصیب او خواهد شد خداوند متعال مى فرماید: اگر سپاسگزاى کنیدزیاد خواهم کرد.
جاودانگى و فناى نعمت
امام سجاد علیه السلام به بعضى از فرزندانش سفارش کرد و فرمود: اى فرزندم خدا را بخاطر نعمتى که از دیگران بتو مى رسد سپاسگزار باش و به کسى که از تو قدردانى کرد عطا کن، چرا که وقتى نعمتى سپاسگزارى شود از بین نخواهد رفت، و وقتى که ناسپاسى شود دوام نخواهد یافت.
سپاس و زیادى نعـمت
امام صادق علیه السلام فرمود: هر بنده اى که خدابه او نعمت داده، اگر نعمت را بشناسدو با زبانش خدارا بر آن نعمت ستایش کند، هنوز آن نعمت تمام نشده خدا فرمان مى دهد تا نعمت او زیادتر گردد.
جایگاه سپاسگـزاران
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: روز قـیامت منادى ندا مى دهد، ستـایش کنندگان بـرخیزند، پـس عده اى بلند مى شـوند، سپس پرچـمى براى آنها نصب مى شود، آنگاه وارد بهشت مى شوند. گفته شـد: ستایش کنندگان چه کسـانى هستند؟ فرمود: آنانـکه همـیشه خدا را سپاسگزارى مى کنند.
سپاسگزارترین فـرد
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: سپاسگزارترین مردم کسى است که نسبت به مردم سپاسگزارترین فرد باشد.
بهترین مـردم
از امام صادق علیه السلامپرسیدند: گرامـى ترین مردم نزد خدا کیست؟ فرمود: کسى که وقتى چیزى به او داده شود سـپاسگزارى مى کند و وقتى گرفتار شود صبر مى کند.
سپاسـگزارى از مـردم
امام رضا علیه السلام فرمود: کسى که از انسانهاى نیکوکار تشکر و قدرانى نکند از خداوند سبحان هم قدرانى نکرده است.
پاداش سپاسـگزارى
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: پاداش کسى که غدا مى خورد و شُکر بجا آورد، مانند روزه دار صبور است.
سپاسگزارى پیامبر صلىاللهعلیهوآله
امیرمؤمنان على علیه السلام فرمود: هنگامى که مسئله خوشحال کننده اى براى پیامبر پیش مى آمد مى فرمود: سـتایش مخـصوص خداونـدیـست که کـارهاى خـیر با نعمتش تکمیل مـى شود و هنـگامى که مـسئله ناخوشـایندى رخ مى داد، مى فـرمود: در هر حـال سـتایش مخـصوص خـداوند است.
سپاسگزارى در شـادى
امام على علیه السلام فرمود: در روزهاى آسایش و خوشبختى سپاسگزار باش، و در روزهاى گرفتارى و سختى صبور باش.
برخورد با نعمت
امیرمؤمنان على علیه السلام فرمود: با نعمت ها قبل از جدا شدن از شما رفتار نیکو داشته باشید که آنها از بین مى روند و علیه صاحب نعمت ناسپاس که چطور با آنها رفتار کرده، گواهى مى دهند.
سپاسگزارى کـامـل
امام صادق علیه السلام فرمود: شکر نعمت پرهیز از گناهان و شکر کامل اینست که شخص بگوید، اَلْحَمْدُلِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ.
حـقّ نعـمت
امام على علیه السلام فرمود: خداوند تـبارک و تـعالى در هـر نعـمتى داراى حقّى مى باشد پس هر کس آنرا ادا کند، خداوند نعمت او را زیاد مى کند و هر که کوتاهى کند در معرض زوال نعمت قرار مى گیرد.
سپاس و عرفان
امام عسکرى علیه السلام فرمود: نعمت را کسى جز سپاسگزار نمى شناسد و از نعمت جز انسان عارف سپاسگزارى نمى کند.
شُکر توانایى
امام على علیه السلام فرمود: آنگاه که بر دشمن تسلّط یافتى بخشیدن او را سپاس این نعمت قرار بده.
حــقّ سپاسگزارى
امام باقر علیه السلام فرمود: خداوند متعال به موسى بن عمران علیه السلام فرمود: حـقّ سپـاسگزارى مرا ادا کن، حضـرت موسى گـفت: پرودگارا چـگونه حـقّ شـکُر تـرا انجـام دهـم در حالیـکه نـعمت از تـو اسـت و شـکر بر نـعمت هم خودنعمتى ازتوست؟ خـداوند فرمود: اگر همین را بدانى همین اداى واقعى شُکر من است.
سپاس هـر نَفَس
امام صادق علیه السلام فرمود: در هر نَفَس لازم است خدا را شکر کنى، نه یکبار بلکه هزار بار و بیشتر
کمترین سپاس
امام صادق علیه السلام فرمود: پائین ترین درجه شکر، دیدن همه نعمتها از جانب خدا، بدون اینکه دل به چیزى غیر خدا وابسته باشد و خشنودى به داده خداست، و اینکه با نعمت خدا گناه نکنى و بواسطه نعمت، امر و نهى خدا را مخالف نکنى.
حجّت خدا بـربنده
امام صادق علیه السلام فرمود: انسان همیشه در برابر خداوند بدهکار است بخاطر گناهى که مرتکب شده یا بخاطر نعمتى که در سپاسگزارى آن کوتاهى نموده است
عاقبت ناسپاس
امام صادق علیه السلام فرمود: خداونـد به گـروهى نـعمت داد و آنـها سـپاسگزارى نـکردند، پس نـعمت ها تبـدیل به بـلا شد، و گـروهى را گرفـتار کـرد و آنـها صبـر کردنـد، پس گرفـتاریـهاى آنـان تـبدیل بـه نـعمت شد.
نتیجه کـم شکرى
امام على علیه السلام فرمود: هنگامى که قسمتى از نعمت بشما رسید با کم شکرى باقیمانده آنرا فرارى ندهید.
نعمت بىسپاس
امام جواد علیه السلام فرمود: نعمتى که سپاسگزارى نشود، همانند گناهى است که آمرزیده نشود. «یعنى همانطور که انسان در مورد گناه بازخواست مى شود، در مورد نعمتى که شکرگزارى نشود از او سؤال خواهد شد» .
گریز نعمت
امام على علیه السلام فرمود: «نعمتها با ناسپاسى از دست انسان مى روند و معلوم نیست دوباره برگردند.» از گریختن نعمتها حذر کنید، که هر گریخته اى برنمى گردد.
سپاسـگزار باشـید
امام رضا علیه السلام فرمود: تقوا داشته باشید وتواضع و سپاسگزارى و ستایش خدا را پیشه خود سازید.
سپاسـگزارى چگونه است؟
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: گفتگو از نعمت هاى خداوند، شکر است و ترک آن ناسپاسى است و کسى که از نعمتِ کم سپاسگزارى نکند، از نعمت زیاد هم سپاسگزارى نخواهد کرد، و کسى که از مردم قدردانى نکند از خدا هم قدردانى نخواهد کرد.
سپاسگزارترین فـرد
امام على علیه السلام فرمود: سپاسگزارترین مردم کسى است که قانع تر از دیگران باشد و ناسپاس ترین افراد کسى است که حریص تر از دیگران باشد.
عبادت آزادگان
امام على علیه السلام فرمود: گروهى خدا را بخاطر سپاس از نعمت هایش مى پرستند این عبادت آزادگان است.
سـپاس و سـتایش
مُعمّربن خلاّد گوید: از امام هشتم علیه السلامشنیدم که فرمود: کسى که خدا را بر نعمتى که باو داده ستایش نماید، شکر او را بجا آورده است، و ستایش خدا از آن نعمت برتر است.
سپاسـگزارى و جـفا
امام صادق علیه السلام فرمود: کسى که از جفا کردن بدش نیاید در مقابل نعمت هم سپاسگزارى نخواهد کرد.
کمترین حقّ ولىّ نعمت
امام على علیه السلام فرمود: کمترین چیزى که در مقابل نعمت دهنده باید انجام داد اینست که با نعمت او گناه صورت نگیرد.
سپاسگزارى از نعمتها
37 عَنْ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ علیه السلام قالَ: شُکْرُ کُلِّ نِعْمَةٍ اَلْوَرَعُ عَمّا حَرَّمَ اللّهُ.
امیر المؤمنین على علیه السلام فرمود: شکر هر نعمت، پرهیز از گناه و آنچه خداوند آنرا حرام کرده است مى باشد.
ناسپاسى و تغییر نعمت
امام صادق علیه السلام فرمود: خوشا بحال کسى که با ناسپاسى، نعمت خدا را تغییر ندهد و خوشا بحال آنانکه در راه خدا با هم دوستى کنند.
ناسپاسى نعمت
امام على علیه السلام فرمود: کسى که شکر نعمت را بجا نیاورد از زیاد شدن آن جلوگیرى خواهد شد.
حـدود سپاسـگزارى
از امام صادق علیه السلامسئوال شد: آیا شکر حدّى دارد که وقتى بنده انجام داد سپاسگزارى محسوب شود؟ امام فرمود: آرى راوى گفت: آن حدّ چیست؟ امام فرمود: خـدا را بر هر نـعمتى کـه به او داده، چـه در مال یـا خـانواده، ستایش کند و اگر به نـعمت مالى، حقّى تعلق گرفته، آنرا ادا کـند.
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.